Zapraszam do słuchania audycji informacyjno-edukacyjnych z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień behawioralnych pn. "e-ODNOWA”, emitowanych w soboty 3 i 10 grudnia o godz. 13.10.
Powtórki audycji w dniu emisji audycji premierowych o godz. 23.00.
Ewa Monastyrska
2022.12.03 Jestem w sieci czy sieć ma mnie?
Zaproszeni goście:
Maria Sakowicz – dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Zamościu
Adrian Maziarczuk – Wicedyrektor Zespół Szkół Ponadpodstawowych nr 3 w Zamościu
Karol Kołbyk – profilaktyk, pedagog, realizator rekomendowanych programów profilaktycznych
Ewa Trojanowska - socjoterapeuta
starszy aspirant Dorota Krukowska-Bubiło – Oficer prasowy KMP w Zamościu.
Zarówno komputer, telefon, jak i gry komputerowe mogą być wykorzystane w sposób dobry jak i destrukcyjny. Wszystko zależy od tego kto z nich korzysta, jakie treści są śledzone i w jak długim czasie? Czas pandemii zmusił wiele środowisk, przede wszystkim środowiska szkolne, do pracy zdalnej, przy użyciu komputera. Po pandemii trudno jednak młodym ludziom ograniczyć świat wirtualny.
Dobre gry i dobre korzystanie z komputera to takie, które nie wpływa negatywnie na rozwój dziecka, gdzie treści dostosowane są do wieku odbiorcy, a które dostosowane są do wieku odbiorcy. Rolą rodziców jest sprawdzenie treści i nauka dzieci wybierania samodzielnego odpowiednich stron. Należy zwrócić uwagę dzieci także na ewentualne zagrożenia, takie jak wykorzystywanie danych dziecka przez obcych, niebezpieczne strony, fake newsy. Istnieją specjalne strony, które mogą wyedukować rodziców, jak wspólnie z dziećmi korzystać z Internetu? Ważny jest także czas i miejsce korzystania. Warto, by komputer był we wspólnej przestrzeni.
Media i gry komputerowe dają „szybką nagrodę” i ten mechanizm łatwo przywiązuje nas do świata medialnego, który jest atrakcyjny. Często poszukuje się w mediach dobrych relacji, dowartościowania i przyjaciół. Młodzi ludzie wiedzą jednak, że wcale świat wirtualny nie może zastąpić prawdziwych relacji. Pragniemy tam jednak znaleźć „idealnych siebie”. Na ten problem narażeni są zwłaszcza młodzi ludzie, którzy informacje w sieci traktują jako prawdziwe i wyznaczające normy. Wśród zagrożeń znajdują się także przestępstwa internetowe, które wielokrotnie stają przyczyną kradzieży i utraty oszczędności życia.
Sygnałem ostrzegawczym są reakcje dzieci na grę czy strony internetowe, np.: pobudzenie, zbytnie ożywienie, zmiany w zachowaniu, problemy z zasypianiem, lęki, częste wracanie słowne do tej gry,zachowania agresywne. Młodzi ludzie ulegają kreacji w Internecie i nie stają w prawdzie, nie widzą siebie takimi, jakimi są naprawdę. Ten zafałszowany obraz pokazują także innym. Ograniczane są relacje międzyludzkie, przez co człowiek doświadcza upośledzenia społecznego. Zbyt długie korzystanie z „monitorów” może powodować przestymulowanie. Krótkie filmiki, które nie są wymagające intelektualnie wpływają szkodliwie na nasz mózg. Nasz sposób myślenia ogranicza się na tyle, że nie chce podejmować wymagań myślenia. Odrzucone przez to zostają także książki.
Ograniczanie środków medialnych musi być jednak adekwatne do zbyt częstego korzystania z tych środków. Najważniejsza jest konsekwencja naszych decyzji i nie ograniczanie z korzystania z mediów całkowicie, ponieważ środki te są potrzebne młodym ludziom w dzisiejszym świecie. Podstawą jest ustalenie reguł korzystania ze środków medialnych. Ważnym wątkiem jest także dawanie przykładów przez rodziców, którzy także powinni odstawić telefony komórkowe i komputery w obecności dzieci, o ile jest to możliwe. Problem korzystania z telefonów, a właściwie zbyt długiego korzystania z nich dotyczy także dorosłych. Warto skierować uwagę młodych ludzi w inną stronę, na przykład w sport. Im później młody człowiek spotka się ze światem środków medialnych, tym lepiej. Rozwiązaniem może być poprawa relacji i komunikacji w rodzinie i społeczeństwie. O tym już w następnej audycji.
2022.12.10 Sieć w moim ręku,czyli jak poradzić sobie z uzależnieniem od Internetu?
Zaproszeni goście:
Maria Sakowicz – dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Zamościu
Ewa Więckowska – Terapeuta do spraw uzależnień
Karol Kołbyk – profilaktyk, pedagog, realizator rekomendowanych programów profilaktycznych
Ewa Trojanowska - socjoterapeuta
Uzależnienia behawioralne polegają na uzależnieniu od zachowań, które zajmują coraz więcej czasu i naszej uwagi, gdy wypełniają naszą codzienność, a codzienne obowiązki są spychane na dalszy plan lub wykonywane są niedbale. Często otrzymujemy informację od środowiska, że zbyt często korzystamy ze środków medialnych i tracimy kontrolę nad naszym zachowaniem, ponieważ nie potrafimy ograniczyć naszego zachowania. Pojawiają się pokusy korzystania ze środków medialnych, które wydają się atrakcyjniejsze niż realne i następuje utrata relacji rzeczywistych.
Wyjście z uzależnień behawioralnych polega na zmianie zachowań i nade wszystko szukania innych źródeł przyjemności, by nie były nim jedynie portale społecznościowe czy gry komputerowe. W przypadku złego samopoczucia, problemów, pojawia się chęć ucieczki w coś, na przykład w gry komputerowe, czy też Internet. Staje się to środkiem do rozwiązywania problemów. W normalnej, zdrowej sytuacji, człowiek musi przejść rozwojowo przez wszystkie, nawet nieprzyjemne sytuacje. Jest to widoczne choćby wśród młodych ludzi, którzy przesyłają do sieci wszystkie swoje emocjonalne odczucia za pomocą zdjęć czy muzyki. Nie uczą się wtedy wyrażania swoich uczuć wprost. Pomóc młodzieży możemy poprzez poświęcenie czasu młodzieży, przekazanie im akceptacji w świecie realnym, by nie musieli szukać jej w Internecie. Ważne jest, byśmy i my, dorośli potrafili odłożyć telefon i spróbować znaleźć czas do realizowania wspólnej aktywności. Dzieci chcą także, by interesować się ich światem uczuć. Rozmowy mają być jednak zaciekawieniem, a nie wypytywaniem.
Gdy jednak dostrzegamy, że problem jest już poważny należy szukać wsparcia profesjonalnego, w poradni leczenia uzależnień, w Zamościu znajduje się także Centrum Zdrowia Psychicznego, w którym pomóc mogą specjaliści do spraw uzależnień oraz do pracy z dziećmi. Pierwszym miejscem kontaktu może być też Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zamościu.
W realizacji profilaktyki lub zmiany zachowań może być konsekwentne, lecz realne ograniczenie środków medialnych, które po odniesionym sukcesie może być nagradzane na przykład wspólnie spędzanym czasem
Higiena korzystania z Internetu polega na ustaleniu granic czasowych, unikanie korzystania ze środków medialnych przed snem, korzystanie z Internetu powinno być w konkretnym celu, nie korzystanie z telefonu i środków medialnych przy posiłkach. Warto także oduczyć się nawyku trzymania telefonu zawsze w ręku bądź w swoim otoczeniu.
Cenne jest także odciąganie uwagi od telefonu i komputera za sprawą chociażby sportu, gier planszowych, czas spędzany z rodzicami, taki jak spacer, wspólne gotowanie, realizowanie wspólne obowiązków domowych, czytanie książek, co wzbogaci ich słownictwo.
Rozmowa z dziećmi na temat otaczającego nas świata ułatwi rozmowę także na temat zagrożeń płynących z Internetu takich jak fake newsy, hejt, cyberprzemoc, także przemoc seksualna. Zadbanie o relacje w rodzinie zwiększa szanse na ochronę dziecka przed niebezpieczeństwem świata wirtualnego. Nie może ona jednak polegać na łamaniu poczucia zaufania. Należy pamiętać, że w sytuacjach zagrożenia mamy prawo znać hasła do komputera czy portali społecznościowych. Podstawą higieny są także reguły i zasady wspólnie ustalane. Warto wyjaśnić, że te reguły są dbaniem o zdrowie i bezpieczeństwo.
Relacje i rozmowy powinny bazować także na ukazaniu wartości dziecka, podniesienia samooceny i realnego, pozytywnego spojrzenia na dziecko, dzięki czemu akceptacji nie będzie szukało w Internecie. Zbuduje to także jego asertywność.
Nie jest realne, by odseparować młodych ludzi od korzystania ze środków medialnych. Jest to rozwój techniki, którego nie możemy uniknąć. Należy jednak odnaleźć sposób korzystania z tych środków.
Czas i dobra relacja to najlepsza profilaktyka uzależnień.